Jakie składniki powinna zawierać "firma" firmy?

Autor artykułu: radca prawny Marek Zwoliński

Każdy przedsiębiorca działa pod określoną "firmą". Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą lub przedsiębiorstwo, niezależnie od ich formy prawnej, prowadzi je pod określoną nazwą. W odniesieniu do przedsiębiorców nazwa ta jest określana właśnie mianem "firmy". W kwestiach wyboru "firmy" nie można sobie pozwolić na całkowitą dowolność. Ustawodawca licznymi uregulowaniami ograniczył swobodę przy określaniu naszej "firmy". W niniejszym artykule opisuje jakie składniki powinna zawierać "firma" firmy z uwzględnieniem poszczególnych form prowadzenia działalności gospodarczej.

Opisuję jakie składniki powinna zawierać firma osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, nazwa spółki cywilnej, firma spółki jawnej, firma spółki partnerskiej, firma spółki komandytowej, firma spółki komandytowo-akcyjnej, firma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i firma spółki akcyjnej.

1. Zasady ogólne dotyczące "firmy".

Każdy przedsiębiorca jest określany za pomocą "firmy". Można powiedzieć, że "firma" to jest nazwą danego przedsiębiorcy. "Firma" związana jest ściśle z przedsiębiorcą. Tylko przedsiębiorca może posiadać firmę.

Przedsiębiorcami mogą być osoby fizyczne, osoba prawne i jednostki organizacyjne nie będące osobami prawnymi, którym jednak ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadzące we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Przedsiębiorca działa pod firmą, czyli pod określoną nazwą. Firma ta musi być ujawniona we właściwym rejestrze.

Firma przedsiębiorcy musi się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku.

Firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.

Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych.

Firmą osoby prawnej jest jej nazwa.

Firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej, które może być podane w skrócie, a ponadto może wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę tej osoby oraz inne określenia dowolnie obrane.

Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to okazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a w razie jej śmierci - zgody jej małżonka i dzieci.

Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy.

Firma oddziału osoby prawnej zawiera pełną nazwę tej osoby oraz określenie "oddział" ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę.

Zmiana firmy wymaga ujawnienia w odpowiednim rejestrze. W razie przekształcenia osoby prawnej można zachować jej dotychczasową firmę z wyjątkiem określenia wskazującego formę prawną osoby prawnej, jeżeli uległa ona zmianie. To samo dotyczy przekształcenia spółki osobowej.

W przypadku utraty członkostwa przez wspólnika, którego nazwisko było umieszczone w firmie, spółka może zachować w swojej firmie nazwisko byłego wspólnika tylko za wyrażoną na piśmie jego zgodą, a w razie jego śmierci - za zgodą jego małżonka i dzieci. Podobne zasady obowiązują odpowiednio w wypadku kontynuowania działalności gospodarczej osoby fizycznej przez inną osobę fizyczną będącą jej następcą prawnym.

Kto nabywa przedsiębiorstwo, może je nadal prowadzić pod dotychczasową nazwą. Powinien jednak umieścić dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy, chyba że strony postanowiły inaczej.

Warto wiedzieć, że firma nie może być zbyta. Ale przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swojej firmy, jeżeli nie wprowadza to w błąd.

Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia.

2. Firma osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą.

Jak już wyżej zostało powiedziane, osoba fizyczna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową jest przedsiębiorcą. W tym przypadku na firmę takiego przedsiębiorcy składa się przede wszystkim imię i nazwisko danej osoby fizycznej. Oczywiście można włączyć do firmy pseudonim lub określenie wskazujące na przedmiot działalności danego przedsiębiorcy, miejsce prowadzenia tej działalności oraz innych określeń dowolnie obranych.

Poradniki niezbędne dla świadomego przedsiębiorcy:

3. Nazwa spółki cywilnej.

Spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą. Przedsiębiorcami są wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Jak pamiętamy pod firmą może działać tylko przedsiębiorca, w związku z tym spółka cywilna nie może działać pod firmą. Pod własną firmą działają tu tylko wspólnicy tej spółki cywilnej. W przypadku spółki cywilnej mamy do czynienia z wspólnym przedsiębiorstwem wspólników spółki cywilnej. Natomiast przedsiębiorstwo może być wyróżniane "nazwą". Nazwa przedsiębiorstwa jest oznaczeniem indywidualizującym przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnioną część. Z teoretycznego punktu widzenia spółkę cywilna określa się więc za pomocą jej nazw a nie firmy. Wydawać się by się mogło, że podział na "firmę" i na "nazwę" jest w tej sytuacji sztuczny. Niemniej jednak taki podział istnieje i dlatego o nim wspominam. Tyle teorii. A jak to wygląda w praktyce? Nie ma ustalonych reguł dotyczących nazw spółek cywilnych. W związku z tym istnieje w tej kwestii pewna dowolność. Nazwą spółki cywilnej mogą być np. imiona i nazwiska wszystkich jej wspólników z dodatkiem "spółka cywilna". Moim zdaniem, dobrze by było gdyby nazwa spółki cywilnej była związana z rodzajem działalności prowadzonej przez spółkę. Warto nadać spółce taką nazwę, żeby nadawała się do wykorzystywania jej później w celach marketingowych, w reklamach, itp.. Uwaga ta dotyczy także firmy każdego innego przedsiębiorcy. Więcej informacji na temat spółki cywilnej można znaleźć tutaj - spółka cywilna.

4. Firma spółki jawnej.

Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna".

Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.j.".

Więcej informacji na temat spółki jawnej mogą Państwo znaleźć tutaj - spółka jawna.

5. Firma spółki partnerskiej.

Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego  partnera, dodatkowe oznaczenie "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce.

Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.p.".

Firmy z oznaczeniem "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz skrótu "sp.p." może używać tylko spółka partnerska.

6. Firma spółki komandytowej.

Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa".

Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.k.".

Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowa". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.

Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz. A pamiętajmy, że komplementariusz za zobowiązania względem wierzycieli odpowiada bez ograniczenia.

Tutaj - spółka komandytowa - można znaleźć więcej informacji na temat spółki komandytowej.

7. Firma spółki komandytowo-akcyjnej.

Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowo-akcyjna".

Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.K.A.".

Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowo-akcyjna". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.

Nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczone w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

8. Firma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Firma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być dobrana dowolnie; powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością".

Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "spółka z o.o." lub "sp. z o.o.".

Aby dowiedzieć się więcej na temat spółki z o.o. kliknij tutaj - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

9. Firma spółki akcyjnej.

Firma spółki akcyjnej może być obrana dowolnie; powinna zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka akcyjna".

Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.A.".

Przedstawione informacje są podstawowymi regulacjami dotyczącymi firmy poszczególnych przedsiębiorców. Należy brać je pod uwagę przy ustalaniu firmy, czyli nazwy danego przedsiębiorcy.